Krovni opšivi, opšivni limovi i opšivanje krova

1. Šta je „opšivanje“ krova? 

Krovni opšivi su metalni, odnosno limeni elementi koji se koriste za pokrivanje ivica krova na mestu spoja sa krovnim pokrivačem i to se u građevinarstvu naziva opšivanjem krova. Krovni opšivi služe za zaštitu krovne konstrukcije od vode, snega i drugih vremenskih uticaja. Njihova glavna funkcija je da obezbede to da se voda koja teče preko krova ne skuplja ni zadržava na ivici niti prodire ispod krovnog pokrivača - rečju, da spreče prokišnjavanje, koje može prouzrokovati oštećenja krovne konstrukcije i unutrašnjosti objekta. Pored toga, krovni opšivi u estetskom smislu zaokružuju izgled krova i cele građevine pošto „zatvaraju“ strehu.

2. Čemu služe krovni opšivi?

Na pojedinim delovima krova, tamo gde se spajaju krovne površine ili gde neki elementi objekta prolaze kroz krovnu površinu, kao što su dimnjaci, ventilacioni kanali, krovne badže i zidovi, potrebni su opšivi da bi se obezbedila vodonepropusnost. Pravilno postavljeni izolacija i limeni opšivi pomažu krovnoj konstrukciji da se prilagodi strukturnim promenama do kojih može doći usled sleganja, širenja i skupljanja materijala. Ivice krova kao i sami opšivi se prave tako da voda, zahvaljujući gravitaciji, sama slobodnim otiče sa kosina i time osigurava izvestan stepen hidroizolacije.

3. Krovni opšivi - vrste

Krovni opšivi su ključni deo krova i obezbeđuju njegovu hidroizolaciju i zaštitu od vremenskih prilika. Među najvažnijim vrstama opšiva su vetrobrani, okapnice, slemenici, snegobrani, zidni i „slepi“ opšivi, uvale, obični i skriveni oluci te olučne cevi i njihovi spojevi.

3.1. Vetrobrani

Vetrobrani su limeni opšivi kojima se ivica krova, zapravo, ivična linija krovnog pokrivača štiti od vetra (limeni opšivi ne dozvoljavaju da jak vetar „iscepa“ ili prevrne zadnji red krovnog pokrivača), ali ima i estetsku funkciju kao „ukrasni vez“ oko ivica strehe. U zavisnosti od tipa krovne konstrukcije, postavljaju se pre ili nakon pokrivanja krova.

Njihova glavna funkcija je da spreči ulazak vetra ispod krovnog pokrivača. Ako se vetar „zavuče“   ispod strehe, ponekad se stvara negativni pritisak (potisak) koji može oštetiti delove krovnog pokrivača, a u ekstremnim situacijama i podići krov. Vetrobranima se takođe zatvaraju i sakrivaju istureni delovi krovne konstrukcije.

3.2. Okapnice

Okapnice se montiraju na donjem delu krova i obezbeđuju da voda koja se sliva krovnim površinama ne curi direktno na fasadu. Postavlja se ispod donje ivice krovnog pokrivača i sprečava ulazak vode ispod krova i unutar zgrade. Okapnice moraju biti od materijala otpornog na koroziju, pa su najčešće od pocinkovanog lima.

3.3. Snegobrani

Snegobrani se postavljaju na raznim delovima krova, u više visina, premda najčešće bliže donjoj ivici. Ima ih raznih oblika i tipova, ali je svima cilj da spreče klizanje i pad velikih snežnih nanosa ili ledenica, čime se zapravo štite stanari od povreda.

3.4. Zidni opšivi

Zidni opšivi se koriste za zaštitu zidova od vode koja se sliva sa krova. Postavljaju se na vrh zida i sprečavaju prodor vode u unutrašnjost. Zidnih opšiva ima raznih oblika, ima ih gotovih, premda se mogu praviti i po meri tako da se prilagode različitim oblicima zida.

3.5. Krovne uvale

Krovne uvale su ivični spojevi koji se nalaze na mestima gde se dve kosine sastaju pod određenim uglom. Svrha ovih oluka je da spreče prolaz vode u unutrašnjost objekta i da obezbede efikasan odvod meteorske vode sa krova.

Krovne uvale su najčešće polukružne olučne cevi od aluminijuma, bakra ili pocinkovanog lima. Njihov oblik i veličina se prilagođavaju nagibu i vrsti krova.

3.6. Opšivni limovi

Opšivni limovi su zapravo gotovi profili od lime koji se postavljaju na ravne i krovove sa minimalnim kosinama. Oni sprečavaju prodor vode u krovni pokrivač i omogućavaju njeno slivanje. Mogu biti i širi, kao ploče koje se postavljaju na spoju krovnih kosina kao levak kojim voda može da otiče.

3.7. „Slepi“ opšivi

„Slepi“ opšivi su zapravo limovi koji se postavljaju oko ivica ravnih krovova i oni ne služe za odvod već za zaštitu konstrukcije od prodora kišnice. U istu svrhu se postavljaju i oko ivice krovova s malim nagibom, ali tada mogu biti i od vodootpornih materijala, a ne isključivo od lima.

3.8. Oluci

Oluci su metalni profili koji se nalaze uz ivice krova i služe za odvod meteorske vode. Oni se prave od raznih materijala kao što su metal, PVC, drvo, beton itd. Pravilno postavljeni i održavani oluci obezbeđuju efikasnu drenažu i sprečavaju moguća oštećenja krova.

3.9. Slemene okapnice

Na najvišem delu krova, tamo gde se spajaju dve krovne ravni nalazi se greda-slemenjača i limeni opšivi koji nju štite od padavina, a nazivaju se slemene okapnice. Svrha slemenih okapnica je da obezbede nepropusnost i zaštitu spoja dveju ravni krova.

3.10. Slemeno-grebeni opšivi

Greben je najviša tačka slemena, tamo gde se spajaju dve krovne površine. Slemeno-grebeni opšivi prianjaju na krovni pokrivač i tako štite same ivice grebena od prodora kiše, snega i vetra.

3. 11. Ivični limovi

Metalni profili kojima se opšivaju ivice postavljaju se oko svih strana krova, kako na prednjoj i zadnjoj tako i na bočnim stranama. Ovi ivični opšivi mogu biti jednodelni, dvodelni ili trodelni.

4. Opšivanje dimnjaka i ivica oko krovnih prozora

Opšivi se montiraju i na mestu takozvanog proboja dimnjaka, odnosno, tamo gde su spojevi krovnog pokrivača i dimnjaka. Ovaj rad je izuzetno zahtevan, jer traži preciznost i veštinu, a svakako i profesionalno znanje, jer ako se ne uradi kako treba voda će tuda stalno ulaziti u konstrukciju ili curiti u potkrovlje. Ivice oko dimnjaka se izrađuju na različite načine, u zavisnosti od nagiba krova, krovnog pokrivača i položaja dimnjaka. Pored krovnog prozora se, takođe, postavlja opšiv, što se radi na sličan način i iz istih razloga.

5. Dilatacije na opšivu krova

Krov se takođe mora završiti na spoju dva objekta. U tom slučaju je vrlo važno da opšiv bude vodootporan, ali i dovoljno elastičan.

6. Izbor boje i materijala za opšiv krova

Prilikom završne obrade krova možete se opredeliti za opšive ivica različitih boja i materijala. Izaberite opšiv od aluminijuma, bakra ili pocinkovanog lima, ali tako da materijal bude usklađen sa materijalom ili bojom krova objekta. Aluminijumski ili pocinkovani opšivi se takođe proizvode u raznim nijansama boja. Možete se odlučiti za skoro svaku boju, jer ih kasnije možete i prefarbati kada izblede ili se predomislite, ali se može reći da se najčešće biraju nijanse sive i cigla-crvene.

7. Opšivni limovi - postavljanje

Krovne ivice se mogu završiti na dva različita načina. U prvom slučaju, ivica dolazi ispod krova. Uzdužna letva mora biti široka najmanje 6 cm, zatim se na uzdužnu letvu pričvršćuje daska za koju se opet fiksira opšiv. Prednost ovog rešenja je što profil ima i ugrađen oluk, koji odvodi kišnicu.

Druga mogućnost je da ivica ide preko krovnog pokrivača, što se mnogo češće radi. U tom slučaju, opšivni lim se pričvršćuje direktno na vrh krovnog pokrivača sa jedne strane i na gredu sa druge strane. Kada se krovni pokrivač završi, potrebno je da se ivice blago saviju prema gore, da se voda ne bi slivala iza krovnog pokrivača.