Tkanje fasade opekom | a2arhitektura

^{Izbor i tekst: Milja Mladenović, mast. inž. urb.}

Objekti sa fasadama od opeke često se mogu prepoznati kao simboli određenih stilova, perioda ili gradova, dok istovremeno predstavljaju najtipičniju vizuelnu asocijaciju na pojam „kuća“. Kroz različite faze razvoja i stilove, fasada od opeke menjala je vizuelne karakteristike promenama u dimenzijama, boji i ritmu sloga.

U savremenoj arhitektonskoj praksi, a naročito u gradovima u kojima objekti od opeke predstavljaju simbole istorijskih jezgara, počele su da se preispituju osnovne karakteristike opeke kao punog, netransparentnog i masivnog elementa te da se pronalaze nove forme i mogućnosti tretiranja cigle kao materijala kojim se mogu postići različiti efekti transparentnosti, ritmova senki i otvora koliko i dekorativnih motiva.

U projektu biroa a2arhitektura uklapanje u kontekst naselja Telep ostvareno je naglašenom strukturom opeke. Dok se kao tradicionalni materijal opeka uklapa u porodični karakter naselja, poigravanjem sa slogom i dinamikom odnosa puno-prazno, kuća dobija savremeni vizuelni izraz, kao i gradaciju privatnosti od ulice do dvorišta.

Struktuiranjem osvetljenja i transparentnosti slojem opeke ispred ulične fasade, koji funkcioniše kao svojevrsna maska objekta, kreirani su dinamični ambijenti kojima se stvara gradacija intimnosti prostora kuće, dvorišta i ulice. Dok sam zid kuće odgovara tradicionalnim formama, „maskom“ od opeke ispred gornje etaže, postignuta je dubina prednje bašte, a kuća je zaklonjena od direktnog pogleda sa ulice te je, istovremeno, minimalizovana mogućnost pregrevanja fronta direktnim izlaganjem suncu.

S aspekta privatnosti, transparentni karakter opeke omogućava dodatni sloj zaštite korisnika objekta, dok istovremeno omogućava pogled ka ulici. Sa vizuelnog aspekta, poigravanje sa transparentnošću sloga opeke utiče na kreiranje atraktivnog ambijenta ulice, prodorom svetlosti iz objekta noću, dok se propuštanjem dnevnog svetla kroz otvore u slogu cigli, kreiraju dinamične šare i senke prema unutrašnjosti objekta.

Beli savremeni prostori u unutrašnjosti objekta, s aspekta materijalizacije i forme, mogu se posmatrati kao kontrast dinamičnoj opeci na fasadi. Mirne ravne linije, čiste površine i potezi enterijera sa jedne strane, mogu se gledati kao ambijenti koji umiruju vizuelni karakter čitave kuće, ali zbog igre senki i svetla postignute poroznošću fasadne maske od opeke, unutrašnjost se može tretirati i kao platno na kome se može posmatrati dinamična igra kreirana tkanjem na fasadi.

Osvetljenje i otvori sa bočnih strana objekta naglašavaju čistu geometriju i omogućavaju pogled ka fasadnim elementima uvučenih „šliceva“ koji se sagledavaju kao vizuelni akcenti od pune opeke, čime se ostvaruje neprekidna veza punih i transparentnih elemenata, svetlih ravnih površina i teksture cigle. Dok spoljašnjost objekta komunicira s okruženjem preuzimanjem opeke kao tradicionalnog graditeljskog elementa, unutrašnjost posebno naglašava savremene tendencije u arhitekturi, minimalističkim dizajnom funkcionalnih elemenata i zona.

Zoniranje objekta se takođe oslanja na tradicionalne principe izgradnje, koji su zastupljeni u širem kontekstu, pa se tako na spratu nalazi noćna zona, dok je dnevna zona organizovana u prizemlju, kao spona između prednje bašte i zadnjeg dvorišta. Introvertni karakter objekta prema zadnjem dvorištu ostvaren je projektovanjem većih staklenih površina i terasa na zadnjoj fasadi, i kreiranja ambijenta kojim dominiraju veliki otvori i pejzažno uređenje dvorišta.

Introvertnim karakterom, objekt je zaštićen od pogleda, buke i uticaja spoljašnje sredine, transparentnim tkanjem od opeke na prednjoj fasadi ostvaren je prostor za balkon na kome se može boraviti u privatnom ambijentu, dok je u zaleđu objekta pogled u potpunosti otvoren ka zadnjem dvorištu maksimizacijom fasadnih otvora, čime se gradacija privatnosti može čitati i kroz formu. 

Kreiranje dinamike karaktera objekta opekom od poroznog do čvrstog, čini projekt kuće u naselju Telep specifičnim s aspekta savremenog tumačenja tradicionalnih arhitektonskih motiva. Gradacija transparentnosti koja počinje transparentnom maskom sa prednje strane kuće, postepeno postaje puna u zoni šliceva na bočnim stranama i puna ka zadnjem delu kuće, što daje upečatljiv izgled i naglašenu funkcionalnost objekta.

^21.4.2022.