Njirić+arhitekte: Inovativna nadogradnja nove etaže

Izbor i tekst: Boris Vidaković

Postojeća građevina smeštena je u atraktivnoj stambenoj četvrti, između šireg centra grada i najvećeg gradskog parka, Maksimira. Atraktivnost kraja ogleda se u nizu aktuelnih i nedavno dovršenih gradnji zbog kojih postojeća gradska struktura deluje mnogo gušće. Nove investicije prvenstveno su usmerene na generisanje što većeg broja novih stambenih kvadrata, tako da, nažalost, nisu preterano zainteresovane za kvalitet, što rezultira malim brojem arhitektonski uspelih ili uopšte pristojnih novogradnji.

Spomenuta dogradnja predstavlja izuzetak od takvog trenda. Nije prevelika niti nametljiva, ali je u arhitektonskom smislu ambiciozna. Iako je nadogradnjom očito povećana sama zgrada, uspešno je očuvana srazmernost ulice, ali i specifična atmosfera i pristojnost gradskog prostora.

Oblikovanje i materijalizacija dograđenog sprata je u jasnom kontrastu sa postojećom bazom koja je omalterisana i masivna, a dogradnja presvučena limenom oblogom koja ostavlja utisak lakoće. Dok je baza oblikovno suzdržana i stroga, dogradnja je odvažnija, sa prepoznatljivom formom krova. Karakterističan „shed“ krov asocira na nekadašnje fabrike u blizini, ali primarno postaje element u funkciji stvaranja kvalitetnog stambenog prostora koji omogućava prostorije veće visine, prozore iznad prozora kojima se otvaraju pogledi te svetlost i toplotu i u dubini prostora.

Nova intervencija je u stalnom dijalogu sa postojećom zgradom; preuzeti su svi elementi koji se javljaju na pročelju, poput prozora, vrata i balkona, ali sa minimalnim oscilacijama u poziciji i dimenzijama, čime se jasno diferencira novo i postojeće. Zadržan je inventar postojećih elemenata, kao i ritam pročelja, ali - u novoj interpretaciji kojom se uspostavlja dijalektička igra, gde je istovremeno sve isto kao što je bilo - premda više ništa nije isto. Reč je o promeni kod koje je sasvim jasno da postoje osnova i nadogradnja, novo i staro, mada je danas praktično nemoguće zamisliti kuću bez nadogradnje.

Montažna metalna konstrukcija odabrana je zbog ekonomičnosti investicije, koliko i zbog mogućnosti brze realizacije, pošto se fabrički proizvedeni elementi samo montiraju na licu mesta. Nije zanemarljivo ni to da je metalna struktura lakša, odnosno, predstavlja manje opterećenje za konstrukciju postojeće zgrade te je, istovremeno, otpornija na zemljotrese, opasnost koja je na ovim prostorima nedavno potvrđena (nakon zemljotresa u Zagrebu i Petrinji).

Novoizgrađeni stambeni prostor razapet je između severnog pročelja, prema Petrovoj ulici, te južnog, prema parku. Karakteristična, gotovo paradigmatska zagrebačka situacija određena pogledom prema Medvednici i gradskim vedutama na severu te parku, zelenilu i suncu, na jugu. Dnevna zona stana razvija se između dva balkona, manjeg na severu, iznad ulice, te većeg, koji je zapravo terasa za obedovanje i druženje, smeštena u krošnjama drveća na jugu.

Postojeće stepenište smešteno je u jednom uglu, što rezultira tlocrtno skokovitim, središnjim prostorom unutar kog se nehijerarhijski nižu prostori dnevnog boravka, trpezarije i kuhinje, a čime se eliminiše gubitak kvadrata stana, inače planiran za hodnike. Paralelno s nizanjem dnevnih prostora razvija se zona skrivenih pratećih prostorija: spavaća soba, kupatilo i radna soba.

Enterijer svetlih i neutralnih tonova, definisan je akcentima ugradnog nameštaja koji se razlikuje po boji i materijalu. Kuhinja i trpezarija određene su kombinacijom crne i svetlog drveta, a između dnevnog boravka i radne sobe nalazi se kubus sa policama za knjige koji kombinuje drvo i polikarbonat.

Rekonstrukcija i dogradnja zgrade u Petrovoj ulici predstavlja atipičan pristup u arhitekturi koja teži estetici svakodnevnog i normalnog, a istovremeno ulazi u dijalog sa pitanjem ekonomičnog savremenog stanovanja te testiranjem konstruktivnih tehnika, nakon nedavnih potresa.

Galerija: